Pilotproject: leermiddelen delen voor zorgtechnologie in het onderwijs
Jolanda van Til (Deltion College) pakt door op digitalisering. Dat doet ze niet alleen. Samen met haar collega’s in het mbo wil ze de regie nemen op open leermiddelen. Waarom? Om het onderwijs flexibeler en meer op maat te organiseren. Jolanda draagt hieraan bij door zich te richten op open leermiddelen voor Zorg en Technologie.
Hoe kan het thema Zorg en Technologie een plek krijgen in het curriculum van zorg- en welzijnsopleidingen? Dat vraagt Jolanda zich af in haar rol als projectleider Zorg en Technologie bij het Deltion College. Daarnaast is ze met zorgtechnologie bezig bij Windesheim en de TZA IJssel-Vecht. Met een aantal bevlogen professionals is ze actief in de werkgroep onderwijs van de Coalitie Digivaardig in de zorg.
Alsof dat niet genoeg is, neemt Jolanda deel aan het saMBO-ICT programma Doorpakken op digitalisering. Een programma waarin haar missie om zorgtechnologie in het mbo te integreren, samenvalt met haar passie voor open leermiddelen. Ze staat nu met haar teamleden op het punt een cruciale stap vooruit te nemen in een pilotproject dat onderdeel is van Doorpakken op digitalisering, met open leermiddelen als specifiek aandachtspunt. Dat is toevallig. Vandaag is het woensdag 3 maart: we zijn halverwege de Open Education Week ’21. Is er een beter moment om deze stap onder de aandacht te brengen?
Welke stap dat is, lees je verderop in dit artikel. Eerst gaan we terug in de tijd om erachter te komen waar Jolanda’s interesse voor open leermiddelen vandaan komt.
“Het was niet normaal dat je lesmateriaal ging delen”
Jolanda’s passie voor open leermiddelen sluimerde toen ze studeerde aan de Universiteit van Maastricht. “Tijdens mijn bacheloropleiding Gezondheidswetenschappen stonden er een aantal basisboeken op de lijst. Maar verder werden we vooral gestimuleerd om zelf op zoek te gaan naar bronnen om uit te leren.” Dus de kiem van haar interesse in open leermiddelen was al aanwezig tijdens haar studententijd. Maar we moeten naar een recenter verleden gaan om te zien hoe ze zich bewust werd van haar voorliefde voor open onderwijs. Het jaar is 2007. De plek: het Deltion College.
“Toen ik net begon te werken bij Deltion, gaf ik les in anatomie en fysiologie. Tijdens het voorbereiden van een van mijn eerste lessen over de bloedsomloop dacht ik opeens: iemand heeft dit vast wel eens eerder gedaan. Dus nieuw lesmateriaal hoef ik niet te ontwikkelen.”
Dat klopte deels. Ja, het was eerder gedaan. Toch moest ze zelf lesmateriaal ontwikkelen. Ze kon niet zomaar bij de content van een ander. “Het was niet vanzelfsprekend dat collega’s hun lesmateriaal met elkaar deelden. Dat vond ik zo raar.”
Wat deed Jolanda toen? Ze zette een ladekast in de lerarenkamer en zei tegen haar collega’s: “Al het lesmateriaal dat ik ontwikkel, leg ik hierin en iedereen mag het pakken.” Er werd steeds meer gebruik van gemaakt en anderen legden zelfs hun eigen materiaal in de kast. “Toch was delen nog steeds niet vanzelfsprekend.” vertelt Jolanda verder. “Of het moest gelijk oversteken zijn.”
Ze bleef het vreemd vinden. “De ontwikkeling van al die lessen was in de basis gefinancierd met overheidsgeld, maar ze kwamen nooit in aanmerking voor hergebruik. Inmiddels is dit aan het veranderen. Maar we hebben nog een lange weg te gaan voordat het maken, delen en hergebruiken van open lesmateriaal de normaalste zaak van de wereld is.”
Doorpakken op digitalisering: van ladekast naar online community
Voor het eerdergenoemde programma Doorpakken op digitalisering zet Jolanda zich samen met haar teamleden in voor Regie op leermiddelen. Want de mbo-sector wil een sterkere regie uitoefenen waarbij de leermiddelen modulair, flexibel en eigentijds zijn. Hoe gaan ze dit aanpakken? Van even de regie nemen is natuurlijk geen sprake. De aanpak bestaat uit 2 componenten: de ontsluiting van leermiddelen aan de ene kant, en de leermiddelen zelf aan de andere kant. Met verschillende pilotprojecten wordt onderzocht hoe regie op leermiddelen in het mbo nu en in de toekomst kan plaatsvinden.
“Het is aan mij om met een pilotproject te onderzoeken in hoeverre een actieve community ervoor kan zorgen dat het ontwikkelen en gebruiken van open leermiddelen binnen het mbo normaal wordt” licht Jolanda toe. En dat is waar de eerder aangekondigde cruciale stap mee te maken heeft.
“Deze maand start ik een vakcommunity voor open leermiddelen op het gebied van zorg, technologie en ICT. Het doel? Eind 2021 is er een levendige community waarin betrokken leden lesmateriaal met elkaar maken, delen en beheren. Lesmateriaal dat geschikt is voor hergebruik voor iedere docent die zorgtechnologie in zijn of haar les wil verwerken in het mbo en hbo.”
De community zal een uitbreiding zijn van de bestaande community die eerder is ontstaan rondom het project Samen hbo Verpleegkunde. “Tja, waarom zou je van meet af aan beginnen als het voorwerk al is gedaan?” vertelt Jolanda enthousiast verder.
Ze stopt even met praten, wikt en weegt haar woorden, en richt zich uiteindelijk tot jou (ja, de lezer): “Vraag jij je wel eens af wat open leermiddelen jou kunnen brengen? Begin je zoektocht online, bijvoorbeeld op Wikiwijs.nl, en ontdek welk lesmateriaal over zorgtechnologie er al is. Misschien kun je hergebruiken wat je collega’s hebben gedeeld. Als dat naar meer smaakt, nodig ik je van harte uit om deel te nemen aan de community. Laten we er samen voor zorgen dat het ontwikkelen, delen en gebruiken van open leermiddelen binnen het mbo wél vanzelfsprekend wordt.”
Wil je meedoen aan de community? Stuur Jolanda een e-mail (jtil@deltion.nl).
Dit artikel is een onderdeel van een reeks artikelen voor de Open Education Week (1 – 5 maart 2021). Bekijk de Open Education Week pagina voor de andere artikelen.