In 2025 zijn alle leermiddelen in het mbo gratis!

Column Pascal Koole

Het is 2025 en we plukken steeds meer de vruchten van de samenwerking tussen mbo-scholen, docententeams, docenten op het gebied van open leermiddelen. Mede door de coronacrisis in 2020-2021 is een flinke urgentie ontstaan op het gebied van flexibel en modulair digitaal lesmateriaal om onze studenten te helpen bij hun synchrone en asynchrone leerproces. Meer dan ooit kan en mag de student leren wanneer en waar hij wil, onder begeleiding of zelfstandig, samen met anderen of individueel, in de praktijk of meer op school.

Baankansen kunnen razendsnel veranderen

Een ander gevolg van de coronacrisis is dat we enorm bewust zijn geworden hoe snel de kans op een baan in een bepaalde sector kan veranderen. Dit heeft tot gevolg dat studenten, docenten, ouders en het bedrijfsleven het grote belang van wendbaar en breed opleiden in het vizier hebben. Voor instellingen in het beroepsonderwijs is de opdracht om snel te kunnen schakelen en andere, nieuwe vormen van (bij-, na-) opleiden te verzorgen aan studenten, alumni, werkzoekenden, switchers, bij voorkeur samen met bedrijven die werknemers zoeken.

‘Afstand’onderwijs heeft alle kansen en mogelijkheden dichtbij huis gehaald

Doordat alle docenten en studenten van Nederland kennis hebben gemaakt met- en vaardig zijn geworden in werken en leren vanuit huis of welke plek dan ook blijken hele nieuwe kansen te zijn ontstaan. Zo kan een student in Amsterdam met gemak een niche-opleiding volgen in Eindhoven, kan een docent zonder moeite onderwijs verzorgen aan studenten in heel Nederland en hebben ‘kleine’ opleidingen de krachten gebundeld zodat zij kunnen blijven bestaan. Maar ook een dagje stagelopen in een bedrijf in New York of samenwerken aan een opdracht of onderzoek met studenten in Australië, het kan allemaal.

De student kiest een school omdat hij zich thuis voelt en goed begeleid wordt!

We konden al deze zaken natuurlijk alleen verwezenlijken doordat wij als mbo-scholen onze samenwerking met elkaar en met bedrijven verder hebben opgeschroefd en de concurrentiegedachte achter ons hebben gelaten. We profileren ons door onze manier van werken, door de persoonlijke manier van begeleiden, door de gezellige sfeer in onze schoolgebouwen waar studenten met plezier naartoe komen. Leermiddelen zijn belangrijk, maar secundair aan de kennis en ervaring van de docenten om ze doeltreffend in te zetten of aan te bieden, om een persoonlijk en passend leerpad uit te zetten met en voor elke student. Een student kiest geen school op basis van de boeken of methode.

Leer je suf, zonder drempels of kosten!

Een van de mooiste uitkomsten van de samenwerking van de afgelopen jaren is dat we met elkaar besloten hebben dat leren en ontwikkelen zo laagdrempelig en goedkoop mogelijk bereikbaar moet zijn voor iedereen in Nederland die wil leren. Dat wat we met publieke middelen met elkaar ontwikkelen publiek toegankelijk moet worden, want een goed opgeleide en flexibel in te zetten beroepsbevolking is van wezenlijk belang om de economie draaiende te houden. Meer dan ooit zetten docenten hun lessen, modules en cursussen belangeloos online. Als scholen contentmakers inschakelen en betalen om nieuwe opleidingen digitaal te ontwerpen, is de voorwaarde dat het materiaal vervolgens open toegankelijk wordt gepubliceerd. Opleidingsteams uit verschillende steden ontwikkelen steeds vaker samen leerpaden.

Edurep maakt alle materialen vindbaar!

Inmiddels is de landelijke repository die open leermiddelen vindbaar maakt, uitgegroeid tot een begrip in het beroepsonderwijs. Docenten delen met gemak hun digitale lessen door aan te geven voor welk domein en leergebied het materiaal ontwikkeld is. Docenten zijn enorm handig geworden in het snel vinden van precies dat (aanvullende-) materiaal dat zij nodig hebben voor elke student om het leerproces te optimaliseren. Maar nog mooier, ook studenten vinden nu heel snel materiaal uit hun eigen domein maar ook uit andere domeinen en kunnen zich heel breed oriënteren. Ze kunnen kiezen uit verschillende docenten en materialen als ze iets lastig vinden en doordat studenten en docenten de materialen ‘raten’ en reviewen vind je de best beoordeelde mbo-materialen eenvoudig. Het systeem weet trouwens al lang welk expertisegebied jou als docent interesseert en anticipeert al snel als je iets zoekt.

Doe je mee?

Het is natuurlijk alleen maar een persoonlijke vooruitblik in het kader van hardop dromen. Maar veel van wat in 2025 mogelijk is, is dat technisch gezien ook al in 2021. Zestig procent van de docenten in het mbo geeft nu al aan regelmatig gebruik te maken van aanvullende open leermaterialen. Het delen van materialen blijft echter nogal achter: een kwart van de docenten deelt zelfgemaakt leermateriaal alleen intern met collega’s en slechts zo’n 20 procent deelt materialen met collega’s buiten de eigen opleiding of school.

Wil je weten hoe jij mee kunt doen? Houd de mbo Wikiwijspagina dan goed in de gaten of begin meteen met delen!

Over Pascal Koole

Pascal Koole is naast Senior Adviseur Onderwijsvernieuwing een bekend gezicht in het programma Bruggen Bouwen. Zij heeft een tijdje in het kernteam gewerkt en is nu projectmanager van een team van 14 i-coaches bij het ROC van Amsterdam-Flevoland. Als teamlid van het team ‘Regie op Leermiddelen’ van het programma Doorpakken is zij vooral gepassioneerd voorvechter van Open Leermiddelen: “Door samen te werken en onze leermiddelen zoveel mogelijk publiekelijk, open, gratis te delen met alle docenten en studenten in Nederland kunnen we een leven lang ontwikkelen voor iedereen een flinke boost geven. Het vergt vooral dat we de knop durven om te draaien en met een mindset gericht op duurzaamheid en kansengelijkheid, kritisch kijken naar onze leermiddelenlijst.”

Dit artikel is een onderdeel van een reeks artikelen voor de Open Education Week (1 – 5 maart 2021). Bekijk de Open Education Week pagina voor de andere artikelen.